Póumounello(-saupicado)
Pulmonaria saccharata
Boraginaceae
Àutri noum : Erbo-de-la-courado, Erbo-dóu-poumoun, Póumounello.
Noms en français : Pulmonaire saupoudrée, Pulmonaire d'Italie.
Descripcioun :Aquesto erbo-de-la-courado trachis dins li blachiero, li faio e lis óuriero de bos. Se recounèis à si fueio d'estiéu pulèu larjo, saupicado de bèlli taco blanco e 1,5 à 2,5 cop pu longo que larjo. Li flour soun, en generau, bluio à vióuleto tre la debuto. Es uno meno endemico dis Aup dóu miejour. La planto èi proutejido sus listo roujo, categourìo LC, es à dire soucit minour.
Usanço :Li flour e li fueio soun manjadisso cruso o cuecho. Sèmblo agué li mémi prouprieta que Pulmonaria officinalis, planto cultivado, sarié espetouranto e sudourifico (principe di signaturo - li fueio tacado dounon d'èr à un póumoun).
Port : Erbo
Taio : 10 à 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pulmonaria
Famiho : Boraginaceae
Ordre : Ordre pas nouma
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 16 à 19 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 600 à 1700 m
Aparado : Noun
Remarco : Meno endemico
Mars à Jun
Liò : Blachiero
- Faio
- Óuriero de bos
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropo
Ref. sc. : Pulmonaria saccharata Mill., 1768
Sangàri
Blitum bonus-henricus
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.
Nom en français : Epinard sauvage.
Descripcioun :Lou sangàri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.
Usanço :"Las raviolos d'erbo 'mé de sangàris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangàris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangàrigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bàlicou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2600 m
Aparado : Noun
Liò : Cast
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829
(= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )